Nên Tầm Soát Bệnh Gì Cho Người Cao Tuổi? 5 Nhóm Bệnh Cần Xét Nghiệm Định Kỳ

Người cao tuổi nên tầm soát bệnh gì để sống khỏe, sống thọ? Câu trả lời nằm ở việc phát hiện sớm 5 nhóm bệnh nguy hiểm dưới đây. Hãy để Invivo Lab giúp bạn hiểu rõ và bảo vệ sức khỏe tuổi già từ hôm nay.

Vì Sao Người Cao Tuổi Cần Tầm Soát Sức Khỏe Định Kỳ?

Tuổi càng cao, cơ thể càng suy yếu, hệ miễn dịch giảm dần. Các cơ quan như tim, gan, thận, phổi đều dễ bị tổn thương. Đặc biệt, nhiều bệnh lý mạn tính diễn tiến âm thầm, khó phát hiện ở giai đoạn đầu.

Tầm soát bệnh cho người lớn tuổi không những giúp kiểm soát tốt các bệnh ở tuổi già mà còn sớm phát hiện bệnh.

Tầm soát bệnh lý định kỳ giúp:

• Phát hiện sớm bệnh ngay cả khi chưa có triệu chứng.
• Điều trị kịp thời, hiệu quả hơn.
• Giảm gánh nặng kinh tế cho gia đình.
• Nâng cao chất lượng cuộc sống tuổi già.

>>> Xem thêm bài viết liên quan tại đây : Kiểm tra sức khỏe cho người cao tuổi và những điều cần biết

Bệnh tim mạch – Kẻ giết người thầm lặng cần được theo dõi sát sao

Các bệnh tim mạch như tăng huyết áp, thiếu máu cơ tim, rối loạn nhịp tim, suy tim… là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở người cao tuổi. Tuy nhiên, phần lớn người bệnh không có triệu chứng rõ ràng cho đến khi xảy ra biến cố nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ. Việc tầm soát sớm thông qua đo huyết áp, điện tâm đồ (ECG), siêu âm tim, xét nghiệm mỡ máu, đường huyết… giúp phát hiện những bất thường tiềm ẩn, từ đó điều chỉnh lối sống và điều trị kịp thời để giảm thiểu rủi ro biến chứng nguy hiểm.

Ở người cao tuổi mắc bệnh tim mạch có thể sẽ có biểu hiện hồi hộp, cảm giác tim đập nhanh hơn.

Các xét nghiệm nên thực hiện:

• Đo huyết áp thường xuyên
• Xét nghiệm mỡ máu (cholesterol toàn phần, LDL, HDL, triglyceride)
• Điện tâm đồ (ECG)
• Siêu âm tim
• Siêu âm động mạch cảnh

>>> Xem thêm bài viết liên quan tại đây : Bí quyết bảo vệ tim mạch bằng xét nghiệm mỡ máu

Bệnh tiểu đường – Diễn tiến âm thầm nhưng gây hại toàn cơ thể

Tiểu đường type 2 là bệnh lý mạn tính phổ biến ở người cao tuổi, có thể dẫn đến biến chứng nặng nề như mù lòa, suy thận, tổn thương thần kinh hoặc tắc mạch chi dưới. Đáng nói là nhiều người không biết mình mắc bệnh cho đến khi xuất hiện biến chứng. 

Triệu chứng tiểu đường dễ nhầm lẫn với dấu hiệu lão hóa, khiến việc tầm soát bệnh và điều trị gặp nhiều khó khăn.

Xét nghiệm đường huyết lúc đói, HbA1c, kiểm tra chức năng thận và soi đáy mắt nên được thực hiện định kỳ ít nhất 1–2 lần/năm. Phát hiện sớm giúp kiểm soát tốt đường huyết và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm xảy ra.

Các xét nghiệm cần thiết:

• Đường huyết lúc đói
• HbA1c (đánh giá đường huyết trung bình 3 tháng)
• Xét nghiệm nước tiểu (đánh giá tổn thương thận)

>> Xem thêm bài viết liên quan tại đây : Những độ tuổi có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường

Tầm soát bệnh về ung thư – Giúp tăng khả năng sống sót

Ở người cao tuổi, nguy cơ mắc các loại ung thư như ung thư đại trực tràng, ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt, ung thư gan, ung thư phổi… đều tăng cao do yếu tố tuổi tác và sự tích lũy đột biến tế bào theo thời gian. Việc tầm soát ung thư không chỉ giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn đầu khi chưa có triệu chứng, mà còn mở ra cơ hội điều trị hiệu quả hơn và giảm gánh nặng điều trị. 

Tầm soát ung thư giúp nâng cao cơ hội sống sót và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi.

Các phương pháp tầm soát nên cân nhắc bao gồm: nội soi tiêu hóa, siêu âm ổ bụng, chụp X-quang ngực, xét nghiệm PSA (ở nam), CA-125 (ở nữ), hoặc tầm soát bằng sinh thiết lỏng (xét nghiệm máu phát hiện dấu ấn ung thư).

Các xét nghiệm nên thực hiện:

• Xét nghiệm máu tìm dấu ấn ung thư (CEA, AFP, PSA…)
• Nội soi tiêu hóa
• Siêu âm tuyến giáp, ổ bụng
• Chụp X-quang phổi định kỳ
• Tầm soát ung thư vú, cổ tử cung

>>> Xem thêm bài viết liên quan tại đây : Bạn đã sẵn sàng tầm soát ung thư với Invivo Lab

Tầm soát chức năng gan, thận 

Gan và thận là hai cơ quan dễ bị tổn thương theo thời gian, nhất là ở người lớn tuổi dùng thuốc lâu dài hoặc có bệnh nền. Suy gan và suy thận giai đoạn đầu thường không có triệu chứng rõ rệt, nhưng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng nếu không được phát hiện sớm. 

Tầm soát định kỳ chức năng gan, thận để chủ động đối phó các bệnh lý góp phần giảm thiểu biến chứng

Do đó, cần kiểm tra định kỳ các chỉ số như men gan (AST, ALT), bilirubin, creatinine, ure, eGFR (độ lọc cầu thận) để đánh giá chức năng gan – thận một cách đầy đủ. Việc theo dõi thường xuyên sẽ giúp bác sĩ điều chỉnh thuốc phù hợp, tránh quá liều hoặc tổn hại thêm cho cơ thể.

Nên xét nghiệm:

• Creatinin máu, Ure
• Định lượng độ lọc cầu thận (eGFR)
• Xét nghiệm nước tiểu vi đạm

>>> Xem thêm bài viết liên quan tại đây : Kiểm tra chức năng thận với Invivo Lab

Tầm soát bệnh về nội tiết và loãng xương

Người cao tuổi, đặc biệt là phụ nữ sau mãn kinh, rất dễ bị rối loạn nội tiết và loãng xương do suy giảm hormone sinh dục và chuyển hóa canxi. Hậu quả là mật độ xương giảm nhanh chóng, làm tăng nguy cơ gãy xương, đặc biệt là cột sống, xương đùi và cổ tay.

Bên cạnh đó, rối loạn tuyến giáp, tuyến yên hay tuyến thượng thận cũng ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tim mạch, giấc ngủ và chuyển hóa cơ thể.

Ở người lớn tuổi nên đặc biệt tầm soát nội tiết và mật độ xương

Nên xét nghiệm:

• Hormon tuyến giáp (TSH, FT4)
• Estrogen/Testosterone
•  Vitamin D và đo mật độ xương (DEXA scan)

>> Xem thêm bài viết liên quan tại đây : Loãng xương ở người cao tuổi và những điều con cái cần lưu ý

Tầm soát bệnh như thế nào hiệu quả ? 

Việc tầm soát sức khỏe cho người cao tuổi nên cần có kế hoạch định kỳ cụ thể. Tùy thuộc vào từng loại bệnh và yếu tố nguy cơ, tần suất kiểm tra có thể thay đổi.

1. Tổng quát sức khỏe định kỳ:

Nên thực hiện ít nhất 1 lần/năm tại cơ sở y tế uy tín. Bao gồm xét nghiệm máu, nước tiểu, đo huyết áp, chỉ số sinh hóa, siêu âm tổng quát… để phát hiện sớm các vấn đề chưa có triệu chứng rõ ràng.

2. Tầm soát tim mạch, tiểu đường, mỡ máu:

Thực hiện 6–12 tháng/lần, đặc biệt nếu đã có dấu hiệu cao huyết áp, cholesterol cao, hoặc có người thân từng mắc bệnh tim. Đây là nhóm bệnh thường diễn tiến âm thầm, chỉ được phát hiện khi đã biến chứng.

3. Tầm soát ung thư: 

• Ung thư đại trực tràng: Từ 50 tuổi trở lên, nên nội soi đại tràng mỗi 5–10 năm/lần. Nếu không có nguy cơ cao, hoặc sớm và thường xuyên hơn nếu có tiền sử gia đình.

• Ung thư phổi: Nếu có tiền sử hút thuốc lá nặng, nên chụp CT liều thấp 1 lần/năm.

• Ung thư tuyến tiền liệt (nam giới): Từ 50 tuổi, xét nghiệm PSA và thăm khám trực tràng 1 năm/lần.

• Ung thư vú & cổ tử cung (nữ giới): Nên siêu âm tuyến vú, chụp nhũ ảnh 1–2 năm/lần và làm Pap smear 3 năm/lần nếu kết quả bình thường.
  

4. Tầm soát loãng xương:

Từ 65 tuổi trở đi, cả nam và nữ nên đo mật độ xương mỗi 2 năm/lần hoặc sớm hơn nếu có tiền sử té ngã, gãy xương không rõ nguyên nhân.

5. Tầm soát sa sút trí tuệ, trầm cảm:

Không có mốc cố định, nhưng nên được sàng lọc trong mỗi lần khám sức khỏe tổng quát. 

Đừng chờ khi có triệu chứng mới đi khám, vì nhiều bệnh lý người cao tuổi tiến triển thầm lặng. Một kế hoạch tầm soát khoa học có thể bảo vệ bạn khỏi những rủi ro sức khỏe nghiêm trọng. Hãy chủ động tầm soát cùng Invivo Lab để sống khỏe, sống thọ bên gia đình.