Vi khuẩn HP: Thủ phạm chính gây viêm loét dạ dày

Tỷ lệ người Việt nhiễm vi khuẩn HP đang ở mức báo động – cao hơn trung bình thế giới. Nhiều người không hề biết mình đã nhiễm cho đến khi bệnh tiến triển thành viêm loét, thậm chí ung thư dạ dày. Tại Invivo Lab, chúng tôi đồng hành cùng bạn trong quá trình phát hiện sớm và điều trị HP dứt điểm – ngăn chặn những hậu quả nặng nề về sau. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ vì sao HP là một “thủ phạm thầm lặng” trong các bệnh lý tiêu hóa.

Vi Khuẩn HP Là Gì?

HP Sống Thế Nào Trong Dạ Dày?

Helicobacter pylori, hay còn được gọi là vi khuẩn HP, là một loại xoắn khuẩn gram âm, sinh sống trong môi trường có nồng độ axit cao như dạ dày người.

Loại vi khuẩn này được phát hiện lần đầu vào năm 1982 bởi hai nhà khoa học người Úc – Barry Marshall và Robin Warren. Phát hiện này đã thay đổi hoàn toàn cách giới y khoa hiểu về nguyên nhân của viêm loét dạ dày.

Vi khuẩn HP tồn tại trong dạ dày nhờ enzyme urease, giúp trung hòa axit xung quanh. Nhờ đó, HP bám vào niêm mạc và gây viêm loét kéo dài

HP tồn tại được trong dạ dày nhờ tiết ra enzyme urease. Enzyme này phân giải ure thành amoniac và CO2 – giúp trung hòa axit dạ dày xung quanh khu vực HP cư trú. Cơ chế này tạo ra một “lá chắn” giúp HP không bị tiêu diệt bởi dịch vị.

>>> Xem thêm bài viết liên quan tại đây : 3 “thủ phạm” hàng đầu gây viêm loét đại tràng ở dân văn phòng

Mối Liên Hệ Giữa HP Và Ung Thư Dạ Dày

HP không chỉ gây viêm loét dạ dày – tá tràng mà còn là một yếu tố nguy cơ cao dẫn đến ung thư dạ dày. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã xếp HP vào nhóm I – nhóm các tác nhân gây ung thư dạ dày ở người.

HP là tác nhân hàng đầu gây ung thư dạ dày, được WHO xếp nhóm I. Nguy cơ tăng ở người có tiền sử gia đình, viêm teo niêm mạc hoặc nhiễm kéo dài.

Theo thống kê, khoảng 1% người nhiễm HP có nguy cơ chuyển biến thành ung thư. Tuy nhiên, tỷ lệ này tăng cao ở những người có tiền sử gia đình bị ung thư, viêm teo niêm mạc dạ dày, hoặc nhiễm HP kéo dài không điều trị.

Vi Khuẩn HP Lây Qua Đường Nào?

Vi khuẩn HP lây truyền chủ yếu qua ba con đường:

Miệng – miệng: Lây truyền qua nước bọt, hôn, dùng chung dụng cụ ăn uống như muỗng, đũa, ly uống nước… Đây là con đường phổ biến nhất trong các gia đình có người nhiễm HP.

Phân – miệng: HP có thể được đào thải qua phân. Nếu không rửa tay sạch sẽ hoặc thực phẩm bị nhiễm khuẩn, nguy cơ lây nhiễm là rất cao.

Dụng cụ y tế: Nội soi dạ dày, dụng cụ nha khoa hoặc thiết bị tai mũi họng không được khử khuẩn đúng cách có thể làm lây lan HP từ người bệnh sang người lành.

Nguy Cơ Lây Trong Cộng Đồng

Ở những nơi có thói quen ăn uống chung, điều kiện vệ sinh kém, hoặc tỷ lệ nhiễm HP cao trong cộng đồng, khả năng lây lan mạnh hơn đáng kể.

HP dễ lây ở nơi vệ sinh kém, ăn uống chung. Trẻ nhỏ đặc biệt dễ nhiễm do hay mút tay, chia sẻ thức ăn hoặc tiếp xúc gần với người lớn mang vi khuẩn.

Trẻ em thường là đối tượng dễ nhiễm HP nhất vì hay chia sẻ thức ăn, dùng tay bẩn cho vào miệng hoặc có thói quen hôn má, hôn miệng với người lớn nhiễm HP.

>>> Xem thêm bài viết liên quan tại đây : Bạn có biết bệnh tiêu hóa là một trong những bệnh phổ biến của người Việt

Ai Có Nguy Cơ Nhiễm Vi Khuẩn HP?

Mọi Người Đều Có Thể Nhiễm HP

Tổ chức Y tế Thế giới ước tính rằng hơn 50% dân số thế giới nhiễm HP. Tuy nhiên, tỷ lệ này dao động lớn giữa các khu vực – từ dưới 20% ở các nước phát triển đến hơn 80% tại các nước đang phát triển.

Những Yếu Tố Làm Tăng Nguy Cơ Nhiễm

• Độ tuổi: Càng lớn tuổi, nguy cơ nhiễm HP càng cao nếu không được điều trị.
• Điều kiện sống: Sống trong môi trường đông đúc, vệ sinh kém, thiếu nước sạch.
• Thói quen ăn uống: Dùng chung đũa, muỗng, không rửa tay trước khi ăn.
• Tiền sử gia đình: Nếu có người thân trong gia đình nhiễm HP, nguy cơ lây lan cao hơn.

Cách Chẩn Đoán Nhiễm Vi Khuẩn HP

Khi Nào Nên Kiểm Tra HP?

HP thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, nếu gặp các dấu hiệu như:

• Đau âm ỉ vùng thượng vị, nhất là lúc đói hoặc sau khi ăn.
• Buồn nôn, đầy hơi, chướng bụng kéo dài.
• Ợ chua, khó tiêu, sụt cân không rõ nguyên nhân.

Thì nên đi xét nghiệm HP ngay để được can thiệp kịp thời.

Các Phương Pháp Chẩn Đoán Vi Khuẩn HP Phổ Biến

Xét nghiệm hơi thở (Urea Breath Test): Uống dung dịch chứa urea và đo lượng CO2 thở ra. Đây là phương pháp chính xác và không xâm lấn.

Phương pháp chẩn đoán HP chính xác và không xâm lấn là xét nghiệm hơi thở (Urea Breath Test)

Xét nghiệm phân: Kiểm tra kháng nguyên HP trong phân, tiện lợi và dễ thực hiện.

Xét nghiệm máu: Tìm kháng thể kháng HP, nhưng không phân biệt được nhiễm hiện tại hay quá khứ.

Nội soi sinh thiết: Bác sĩ lấy mẫu niêm mạc dạ dày để soi vi khuẩn hoặc nuôi cấy. Dành cho trường hợp nặng hoặc nghi ngờ ung thư.

Phác Đồ Điều Trị Vi Khuẩn HP Phổ Biến

Kết Hợp Kháng Sinh Và Ức Chế Axit

Điều trị HP không thể chỉ dùng một loại thuốc. Bác sĩ sẽ kê đơn:

• 2 loại kháng sinh diệt khuẩn (thường là Clarithromycin và Amoxicillin hoặc Metronidazole).
• 1 thuốc ức chế proton (PPI) giúp giảm tiết axit, tạo điều kiện lành vết loét.
• Thời gian điều trị từ 10–14 ngày. Sau đó 4 tuần nên tái khám để đánh giá hiệu quả.

Điều trị HP cần phối hợp 2 kháng sinh (như Clarithromycin, Amoxicillin) và 1 thuốc ức chế axit (PPI). Liệu trình kéo dài 10–14 ngày, sau 4 tuần nên tái khám để kiểm tra hiệu quả.

Lưu Ý Trong Quá Trình Điều Trị

Một số tác dụng phụ có thể xảy ra:

• Tiêu chảy, buồn nôn, vị giác kim loại, đắng miệng.
• Đôi khi lưỡi đổi màu đen (tạm thời) do kháng sinh.
• Nên tránh rượu bia, thuốc lá trong quá trình điều trị vì làm giảm hiệu quả.

Cách Chăm Sóc Người Nhiễm HP Tại Nhà

Thực Đơn Hỗ Trợ Lành Loét Dạ Dày

• Ăn uống điều độ, không bỏ bữa, ăn chậm nhai kỹ.
• Ưu tiên thực phẩm dễ tiêu: cháo, súp, rau củ luộc, thịt nạc, trứng hấp.
• Tránh đồ cay nóng, chua, nước ngọt có gas, thực phẩm chiên xào.

Sinh Hoạt Lành Mạnh Và Vệ Sinh Cá Nhân

• Không dùng chung ly chén, bàn chải, khăn mặt.
• Luôn rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Giữ tinh thần thoải mái, tránh stress – vì căng thẳng làm tăng axit dạ dày.
• Tập thể dục đều đặn giúp tăng cường đề kháng và hỗ trợ tiêu hóa.

>>> Xem thêm bài viết liên quan tại đây: Bạn đã sẵn sàng bảo vệ hệ tiêu hóa của mình?

Tuân thủ đúng liệu trình điều trị kết hợp chế độ sống lành mạnh sẽ giúp loại bỏ vi khuẩn HP hiệu quả và giảm nguy cơ tái phát bệnh. Nhưng quan trọng hơn cả, việc chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ và xét nghiệm HP sớm sẽ giúp bạn phòng ngừa những biến chứng nghiêm trọng như viêm loét, xuất huyết hoặc ung thư dạ dày. Hãy nhớ rằng, HP là một trong số ít vi khuẩn được WHO xếp vào nhóm gây ung thư – điều này cho thấy mức độ nguy hiểm không thể coi nhẹ. Vì vậy, đừng chờ đến khi có triệu chứng mới đi khám. Chủ động hôm nay, khoẻ mạnh ngày mai – đó là thông điệp mà Invivo Lab luôn muốn đồng hành cùng bạn trong hành trình chăm sóc sức khỏe hệ tiêu hóa.vi khuẩn HP hiệu quả và giảm nguy cơ tái phát bệnh.