Lượng hồng cầu và những điều cần biết

Lượng hồng cầu đóng một vai trò không thể thiếu trong việc duy trì sức khỏe của chúng ta. Chúng không chỉ là những tế bào mang oxy đi khắp cơ thể mà còn giúp loại bỏ carbon dioxide, một sản phẩm phụ của quá trình chuyển hóa. Điều này giúp cơ thể chúng ta hoạt động hiệu quả và là một phần quan trọng của hệ thống tuần hoàn. Số lượng hồng cầu trong máu có thể phản ánh nhiều khía cạnh của sức khỏe tổng thể. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn sâu sắc về tầm quan trọng của hồng cầu và cách chúng ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn. 

Chỉ số hồng cầu là gì?

Chỉ số hồng cầu, hay còn gọi là Red Blood Cell Count (RBC), là một chỉ số quan trọng trong xét nghiệm máu, giúp đánh giá số lượng tế bào hồng cầu có trong một đơn vị thể tích máu. Hồng cầu có vai trò thiết yếu trong việc vận chuyển oxy từ phổi đến các tế bào và mang khí carbon dioxide từ các tế bào trở lại phổi để thải ra ngoài. Sự cân bằng số lượng hồng cầu trong máu là yếu tố cần thiết để duy trì sức khỏe và chức năng sống của cơ thể.

Lượng hồng cầu và những điều cần biết

Số Lượng hồng cầu được sản xuất trong tủy xương và có chu kỳ sống trung bình từ 90 đến 120 ngày. Mỗi ngày, cơ thể chúng ta cần sản xuất hàng trăm tỷ hồng cầu mới để thay thế cho những tế bào đã chết và được loại bỏ khỏi hệ thống tuần hoàn. Để sản xuất hồng cầu, cơ thể cần đến sắt, glucozo, axit folic, vitamin B6 và B12. Nếu thiếu hụt bất kỳ chất dinh dưỡng nào trong số này, quá trình sản xuất hồng cầu có thể bị ảnh hưởng, dẫn đến tình trạng hồng cầu bị dị dạng hoặc thay đổi kích thước

Ý nghĩa của chỉ số hồng cầu

Chỉ số RBC bình thường ở người lớn thường nằm trong khoảng từ 4.0 đến 5.9 triệu tế bào/cm³, hoặc theo đơn vị quốc tế là 4.2 đến 5.9×10^12 tế bào/l. Ở nam giới, giá trị này thường là từ 4.20 đến 5.80 tế bào/l (T/L), trong khi đó ở nữ giới là từ 4.00 đến 5.40 tế bào/l (T/L). Đối với trẻ sơ sinh, chỉ số RBC thường ở mức khoảng 3.8 tế bào/l (T/L).Chỉ số lượng hồng cầu có thể tăng lên hoặc giảm xuống do nhiều nguyên nhân.

Trường hợp chỉ số RBC tăng

Chỉ số RBC, hay số lượng hồng cầu trong máu, là một chỉ số quan trọng trong việc đánh giá sức khỏe tổng quát. Hồng cầu có chức năng chính là vận chuyển oxy từ phổi đến các mô và cơ quan khác trong cơ thể, cũng như mang khí carbon dioxide trở lại phổi để thải ra ngoài. Khi chỉ số RBC tăng, nó có thể là dấu hiệu của nhiều tình trạng sức khỏe khác nhau, từ những thay đổi sinh lý bình thường đến các bệnh lý nghiêm trọng.

Lấy máu xét nghiệm

• Mất nước là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến chỉ số RBC (lượng hồng cầu) tăng . Khi cơ thể không có đủ nước, lượng nước trong máu giảm, khiến cho hồng cầu trở nên cô đặc hơn trong máu, dẫn đến tăng tỷ lệ hồng cầu so với thể tích máu. Điều này có thể xảy ra do không uống đủ nước, mất nước qua mồ hôi khi hoạt động nặng hoặc do bệnh lý.
• Bệnh tim bẩm sinh cũng có thể gây ra tình trạng tăng RBC. Một số bệnh tim bẩm sinh làm giảm lượng oxy trong máu, buộc cơ thể phải sản xuất nhiều số lượng hồng cầu hơn để cung cấp đủ oxy cho các mô. Điều này giúp cơ thể duy trì sự sống, nhưng cũng có thể gây ra các vấn đề sức khỏe khác nếu không được kiểm soát.
• Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là một tình trạng phổi mà ở đó việc trao đổi khí bị cản trở, dẫn đến giảm lượng oxy trong máu. Điều này kích thích cơ thể sản xuất nhiều số lượnghồng cầu hơn để cố gắng bù đắp cho sự thiếu hụt oxy

Cuối cùng, chứng tăng số lượng hồng cầu, hoặc đa hồng cầu, là một rối loạn máu khi cơ thể sản xuất quá nhiều hồng cầu. Điều này có thể do một loạt các nguyên nhân, từ rối loạn di truyền đến các vấn đề với tủy xương, nơi hồng cầu được sản xuất.

Trong mỗi trường hợp, việc tăng RBC đều cần được đánh giá cẩn thận bởi các chuyên gia y tế để xác định nguyên nhân và phương pháp điều trị phù hợp. Điều quan trọng là phải theo dõi sức khỏe và thực hiện các xét nghiệm máu định kỳ để đảm bảo rằng số lượng hồng cầu và các chỉ số máu khác nằm trong phạm vi bình thường.

Trường hợp chỉ số RBC giảm

Chỉ số RBC giảm, hay còn gọi là lượng hồng cầu thấp, là một tình trạng y khoa có thể báo hiệu nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau. Hồng cầu là những tế bào trong máu có chứa hemoglobin, một loại protein chứa sắt giúp vận chuyển oxy từ phổi đến các mô khác trong cơ thể và mang carbon dioxide trở lại phổi để thải ra ngoài. Khi số lượng hồng cầu giảm, cơ thể có thể không nhận đủ oxy, dẫn đến tình trạng thiếu máu và các triệu chứng liên quan.

Xét nghiệm creatinine

• Thiếu máu do thiếu sắt là nguyên nhân phổ biến của việc giảm số lượng hồng cầu.Sắt là thành phần cần thiết cho việc sản xuất hemoglobin. Khi cơ thể không có đủ sắt, nó không thể sản xuất đủ hemoglobin cho hồng cầu. Điều này có thể xảy ra do chế độ ăn uống không cung cấp đủ sắt, mất máu, hoặc khó khăn trong việc hấp thụ sắt từ thức ăn. Thiếu vitamin B12 và axit folic cũng có thể gây ra thiếu máu, vì chúng là những yếu tố cần thiết cho việc sản xuất hồng cầu.
• Xuất huyết là một nguyên nhân khác của việc giảm số lượng hồng cầu. Mất máu có thể xảy ra nhanh chóng do chấn thương hoặc từ từ do các vấn đề sức khỏe như chảy máu cam, rong kinh, hoặc chảy máu bên trong đường tiêu hóa. Khi mất máu, cơ thể mất hồng cầu và hemoglobin, dẫn đến giảm chỉ số RBC.
• Tan máu là tình trạng hồng cầu bị phá hủy nhanh hơn so với tốc độ sản xuất của chúng. Có nhiều nguyên nhân gây tan máu, bao gồm các bệnh di truyền như bệnh hồng cầu hình liềm và thalassemia, cũng như các tình trạng như sốt rét. Trong những trường hợp này, hồng cầu bị hủy hoại nhanh chóng, dẫn đến giảm số lượng hồng cầu trong máu.
• Bệnh lý tủy xương cũng có thể gây giảm chỉ số RBC. Tủy xương là nơi sản xuất hồng cầu. Các bệnh lý như ung thư máu (leukemia) hoặc suy tủy xương có thể ảnh hưởng đến khả năng sản xuất hồng cầu của tủy xương. Khi tủy xương không thể sản xuất đủ hồng cầu, điều này có thể dẫn đến giảm số lượng hồng cầu.

Xét nghiệm Serum iron

Để chẩn đoán nguyên nhân của việc giảm chỉ số RBC, bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm máu để kiểm tra mức độ sắt, vitamin B12, axit folic, và các yếu tố khác. Họ cũng có thể yêu cầu các xét nghiệm hình ảnh hoặc thủ thuật để tìm kiếm nguồn gốc của mất máu hoặc để đánh giá tình trạng của tủy xương. Điều trị cho việc giảm số lượng hồng cầu phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể và có thể bao gồm bổ sung sắt, vitamin B12, axit folic, hoặc các phương pháp điều trị khác như truyền máu hoặc điều trị cho tủy xương. Điều quan trọng là phải tìm ra nguyên nhân cơ bản để có thể điều trị hiệu quả và ngăn chặn các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn.

Các chỉ số đánh giá hồng cầu quan trọng khác

Trong y học, việc đánh giá các số lượng hồng cầu là một phần không thể thiếu trong quá trình chẩn đoán và theo dõi bệnh lý. Các chỉ số này cung cấp thông tin quan trọng về số lượng và chất lượng của hồng cầu trong máu, từ đó giúp phát hiện các vấn đề về máu như thiếu máu, mất nước, hoặc các bệnh lý khác.

• Hematocrit (Hct) là tỷ lệ phần trăm thể tích hồng cầu so với thể tích máu toàn phần. Một tỷ lệ hematocrit bình thường cho thấy sự cân bằng giữa sản xuất và phá hủy hồng cầu. Tuy nhiên, một tỷ lệ hematocrit cao có thể là dấu hiệu của mất nước hoặc polycythemia vera – một tình trạng có quá nhiều số lượng hồng cầu được sản xuất. Ngược lại, một tỷ lệ hematocrit thấp có thể chỉ ra thiếu máu hoặc mất máu.

• Hemoglobin (Hb), một protein chứa sắt trong hồng cầu, có chức năng chính là vận chuyển oxy từ phổi đến các mô khác trong cơ thể và mang carbon dioxide trở lại phổi. Mức hemoglobin bình thường là cần thiết để duy trì sự sống, vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận chuyển oxy của máu. Mức hemoglobin thấp có thể là dấu hiệu của thiếu máu, trong khi mức cao có thể liên quan đến các vấn đề về phổi hoặc tim.

Xét nghiệm TSH

• MCV (Mean Corpuscular Volume) đo lường thể tích trung bình của một hồng cầu. MCV cao có thể chỉ ra rằng số lượng hồng cầu lớn hơn bình thường, thường gặp trong thiếu máu do thiếu vitamin B12 hoặc acid folic. MCV thấp, mặt khác, có thể chỉ ra thiếu máu do thiếu sắt hoặc thalassemia.
• MCH (Mean Corpuscular Hemoglobin) là lượng hemoglobin trung bình có trong một hồng cầu. MCH thấp có thể liên quan đến thiếu máu do thiếu sắt, trong khi MCH cao có thể liên quan đến thiếu máu do thiếu vitamin B12 hoặc acid folic.
• MCHC (Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration) đo lường nồng độ hemoglobin trung bình trong một hồng cầu. MCHC thấp (hypochromia) có thể chỉ ra rằng số lượng hồng cầu chứa ít hemoglobin hơn bình thường, điều này giảm khả năng vận chuyển oxy. MCHC cao (hyperchromia) có thể là dấu hiệu của spherocytosis di truyền, bệnh hồng cầu hình liềm, hoặc bệnh hemoglobin C di truyền.

Những chỉ số này, khi được đánh giá cùng nhau, có thể cung cấp một cái nhìn tổng quan về tình trạng sức khỏe của hệ thống máu và giúp các bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác hơn. Điều quan trọng là phải theo dõi sự thay đổi của các chỉ số này theo thời gian để đánh giá hiệu quả của điều trị hoặc sự tiến triển của bệnh lý. Bên cạnh đó, các chuyên gia khuyến cáo bạn nên xét máu định kỳ để có thể kiểm soát lượng hồng cầu trong máu.  Liên hệ ngay với Invivo Lab để chăm sóc sức khỏe chủ động.