Giảm cân bằng ăn kiêng sai cách: Nguy cơ thiếu máu âm thầm bạn không nên bỏ qua

Giảm cân bằng cách ăn kiêng đang trở thành lựa chọn quen thuộc của nhiều người trong hành trình giữ gìn vóc dáng. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ ranh giới giữa “ăn kiêng lành mạnh” và “ăn kiêng phản khoa học”. Thực tế, không ít người – kể cả khi chưa thừa cân – vẫn áp dụng các chế độ ăn thiếu chất chỉ vì muốn trở nên thon gọn hơn. Hệ quả là cơ thể có thể rơi vào trạng thái thiếu máu do thiếu sắt mà không hề hay biết. Tình trạng này không chỉ khiến bạn mệt mỏi kéo dài, giảm hiệu suất làm việc mà còn âm thầm bào mòn sức khỏe lâu dài. Vậy đâu là cách ăn kiêng đúng đắn để vừa giữ dáng, vừa giữ sức?

Vì sao giảm cân ăn kiêng sai cách dễ gây thiếu máu?

Sắt là vi chất quan trọng giúp cơ thể sản sinh hemoglobin – thành phần chính của hồng cầu có vai trò vận chuyển oxy đi khắp cơ thể. Khi cơ thể không hấp thu đủ sắt từ thực phẩm, hoặc do chế độ ăn thiếu đa dạng, thiếu nguồn sắt dồi dào, quá trình tạo máu bị cản trở. Điều này khiến bạn dễ rơi vào tình trạng thiếu máu do thiếu sắt.

Giảm cân bằng việc ăn kiêng phản khoa học dễ dẫn đến việc thiếu máu sắt

Thực tế, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người áp dụng chế độ ăn kiêng không hợp lý – như bỏ bữa, ăn quá ít, kiêng toàn bộ chất béo hoặc đạm, ăn chay không kiểm soát – có nguy cơ thiếu máu cao hơn hẳn. 

Ngoài ra, chế độ ăn chay không bổ sung đủ đạm và sắt từ thực vật cũng có thể khiến cơ thể thiếu hụt sắt trầm trọng, bởi sắt từ thực vật hấp thu kém hơn sắt từ động vật. Một số người ăn chay hoàn toàn (vegan) có thể gặp nguy cơ cao hơn vì không tiêu thụ bất kỳ thực phẩm nào có nguồn gốc động vật, kể cả trứng hay sữa – vốn là những nguồn cung cấp vi chất thiết yếu.

>>> Xem thêm bài viết liên quan tại đây : Xét nghiệm công thức máu và những điều cần biết

Triệu chứng thiếu máu do thiếu sắt khi giảm cân

Thiếu máu nhẹ thường không có triệu chứng rõ rệt nhưng khi kéo dài hoặc trở nên nặng hơn, bạn có thể gặp các biểu hiện như:

• Cảm giác mệt mỏi liên tục, dù không vận động nhiều
• Da dẻ xanh xao, nhợt nhạt, trông thiếu sức sống
• Hoa mắt, chóng mặt, dễ ngất
• Nhịp tim nhanh, hồi hộp
• Khó thở khi vận động nhẹ
• Đau đầu, giảm khả năng tập trung
• Chuột rút, lạnh tay chân
• Tóc rụng, móng tay giòn, dễ gãy

Nhiều người khi giảm cân gặp các biểu hiện của thiếu máu sắt thường bỏ qua vì nghĩ chỉ là biểu hiện của việc ăn kiêng bình thường

Ở những người có hoạt động thể chất cao hoặc làm việc cường độ lớn, các triệu chứng có thể biểu hiện sớm và rõ hơn. Tuy nhiên, rất nhiều người bỏ qua các dấu hiệu này vì nghĩ rằng chỉ là biểu hiện của việc ăn kiêng bình thường.

Làm sao để ăn kiêng mà không bị thiếu máu?

1. Ăn kiêng đúng cách

Một chế độ ăn giảm cân khoa học nên tập trung vào việc kiểm soát calo hợp lý, đồng thời vẫn đảm bảo cung cấp đầy đủ các vi chất thiết yếu:

• Tăng rau củ quả: Chọn rau lá xanh đậm (rau bina, rau ngót…), củ quả tươi ít đường. Rau xanh vừa bổ sung chất xơ vừa cung cấp vitamin C – hỗ trợ hấp thu sắt.
• Chọn tinh bột tốt: Ưu tiên ngũ cốc nguyên hạt, khoai, gạo lứt thay vì đường đơn, tinh chế.
• Đảm bảo đủ protein: Dù ăn kiêng vẫn nên có trứng, cá, thịt nạc, đậu phụ, hạt. Đây là nguồn cung cấp sắt và acid amin cần thiết cho tái tạo máu.
• Bổ sung chất béo tốt: Từ bơ, hạt óc chó, dầu oliu để giữ cân bằng hormone.
• Không cắt giảm toàn bộ nhóm chất: Tránh kiêng hoàn toàn tinh bột, đạm hoặc chất béo vì dễ dẫn đến mất cân bằng dinh dưỡng.

Giảm cân là một quá trình dài và cần có sự cân bằng giữa kiểm soát calo hợp lý, đồng thời vẫn đảm bảo cung cấp đầy đủ các vi chất thiết yếu

2. Bổ sung thực phẩm giàu sắt

Dù bạn ăn theo chế độ giảm cân hay ăn chay, điều quan trọng là đảm bảo đủ sắt trong khẩu phần:

• Nguồn động vật: Gan, thịt đỏ, cá ngừ, trứng, hải sản như hàu, sò, cá hồi.
• Nguồn thực vật: Đậu lăng, hạt bí, rau dền, mồng tơi, mè đen, đậu nành, ngũ cốc nguyên hạt.
• Kết hợp với vitamin C: Cam, quýt, dứa, kiwi giúp tăng hấp thu sắt từ thực vật.
• Hạn chế trà, cà phê khi ăn: Vì các chất tanin trong đó có thể cản trở hấp thu sắt.

Khi giảm cân để tránh tình trạng thiếu máu cần đảm bảo đủ sắt trong khẩu phần

3. Dùng viên uống bổ sung sắt nếu cần thiết

Với người ăn kiêng, việc bổ sung sắt bằng viên uống là giải pháp hỗ trợ thiết thực – đặc biệt khi chế độ ăn không thể đáp ứng đủ nhu cầu:

• Ưu tiên sản phẩm chứa sắt hữu cơ, dễ hấp thu và ít gây táo bón
• Có thêm vitamin B12, acid folic, kẽm hỗ trợ quá trình tạo máu
• Chọn viên nang giải phóng chậm, hạn chế kích ứng dạ dày
• Chọn thương hiệu uy tín, rõ nguồn gốc, đã được kiểm nghiệm an toàn

Việc bổ sung sắt nên được cá nhân hóa theo nhu cầu và mức độ thiếu hụt. Nếu chưa rõ tình trạng thiếu máu, bạn nên xét nghiệm máu định kỳ hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng

>>> Xem thêm bài viết liên quan tại đây : Cách để ăn sáng nhanh gọn đủ chất và những bữa sáng nhanh gọn, đủ chất

Giảm cân là một hành trình dài hơi, cần sự hiểu biết và lựa chọn đúng đắn. Một chế độ ăn kiêng thông minh không chỉ giúp bạn kiểm soát cân nặng mà còn đảm bảo sức khỏe, đặc biệt là ngăn ngừa nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt – một trong những hệ quả âm thầm nhưng đáng lo ngại của việc giảm cân sai cách.

Hãy lắng nghe cơ thể, nhận diện sớm các dấu hiệu thiếu sắt và bổ sung kịp thời để hành trình giữ dáng không đánh đổi bằng sức khỏe. Và quan trọng hơn hết, đừng để áp lực vóc dáng khiến bạn đánh mất quyền được khoẻ mạnh, tỉnh táo và sống trọn vẹn mỗi ngày.