5 Giai Đoạn Ung Thư Vú: Chị Em Phụ Nữ Không Thể Bỏ Qua

Ung thư vú là bệnh lý ác tính phổ biến nhất ở phụ nữ, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Việc hiểu rõ các giai đoạn ung thư vú theo hệ thống giúp bạn lựa chọn hướng điều trị phù hợp và dự đoán tiên lượng sống. Bài viết từ Invivo Lab sẽ cung cấp kiến thức chi tiết về từng giai đoạn, từ giai đoạn 0 cho đến giai đoạn IV, đồng thời nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc tầm soát và phát hiện sớm. Trang bị kiến thức y khoa đúng đắn chính là cách để bảo vệ sức khỏe toàn diện.

Tổng quan về Ung thư vú

Ung thư vú là một trong những căn bệnh ác tính thường gặp nhất ở phụ nữ trên toàn cầu. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trung bình mỗi năm có hàng triệu ca mới được chẩn đoán, chiếm hơn 10% tổng số trường hợp ung thư. Đây cũng là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu liên quan đến ung thư ở nữ giới, chỉ đứng sau ung thư phổi.

Một khối u xuất hiện ở vú có thể là dấu hiệu của bệnh ung thư vú.

Điểm đáng lo ngại là bệnh tiến triển âm thầm, ít triệu chứng đặc hiệu. Không ít trường hợp chỉ được phát hiện thông qua tầm soát định kỳ. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc hiểu rõ cơ chế bệnh sinh, giai đoạn tiến triển cũng như cách nhận diện nguy cơ.

>>> Xem thêm bài viết liên quan tại đây : Ung Thư Vú Và Các Triệu Chứng Sớm Giúp Bạn Phòng Ngừa

Cơ chế hình thành và yếu tố nguy cơ

Ung thư vú bắt nguồn từ sự thay đổi bất thường trong vật chất di truyền (ADN) của tế bào. Khi những đột biến này xảy ra, cơ chế kiểm soát tăng trưởng bị phá vỡ, dẫn đến sự nhân lên không kiểm soát của tế bào và hình thành khối u.

Một số yếu tố liên quan đến nguy cơ mắc bệnh gồm:

• Ảnh hưởng nội tiết tố: Estrogen được cho là có khả năng tác động đến sự đột biến gen, từ đó thúc đẩy quá trình hình thành khối u. 
  

  Ung thư vú phát triển do tổn thương ADN và đột biến gen có thể bị ảnh hưởng khi tiếp xúc với estrogen

• Di truyền: Các đột biến ở gen BRCA1 và BRCA2 đã được chứng minh làm tăng nguy cơ mắc ung thư vú và ung thư buồng trứng. Người có tiền sử gia đình mang các đột biến này cần được tầm soát sớm. 
• Hệ miễn dịch suy yếu: Bình thường, hệ miễn dịch sẽ loại bỏ các tế bào bất thường. Khi cơ chế này không hiệu quả, tế bào ung thư dễ dàng phát triển và lan rộng. 
  

  Hệ thống miễn dịch tấn công các tế bào có ADN bất thường sẽ dẫn đến khối u phát triển và lan rộng.

• Yếu tố khác: Tuổi tác, lối sống ít vận động, chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa, hút thuốc, lạm dụng rượu bia… đều góp phần làm tăng nguy cơ.

Các phương pháp chẩn đoán

Để xác định sự hiện diện của ung thư vú, bác sĩ thường chỉ định:

• Khám lâm sàng: Kiểm tra khối bất thường, đánh giá hạch bạch huyết vùng nách. 
• Chẩn đoán hình ảnh: Chụp X-quang tuyến vú (nhũ ảnh), siêu âm, cộng hưởng từ (MRI) giúp phát hiện tổn thương sớm. 
• Sinh thiết: Lấy mẫu mô từ khối u để phân tích dưới kính hiển vi, xác nhận sự tồn tại của tế bào ác tính.
  

Sinh thiết mô là một bước quan trọng trong việc đánh giá một bệnh nhân ung thư vú.

Khi có chẩn đoán xác định, bước tiếp theo là xếp giai đoạn bệnh. Đây là yếu tố then chốt trong việc xây dựng phác đồ điều trị và tiên lượng.

Hệ thống TNM trong đánh giá ung thư vú

Hệ thống TNM do Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (AJCC) phát triển, hiện được sử dụng rộng rãi trên thế giới. Mục đích chính là mô tả mức độ lan rộng của bệnh dựa trên ba yếu tố:

1. T (Tumor – Khối u nguyên phát): Kích thước và phạm vi xâm lấn của khối u tại vú. 
2. N (Nodes – Hạch bạch huyết): Sự hiện diện của tế bào ung thư trong các hạch bạch huyết lân cận. 
3. M (Metastasis – Di căn xa): Khả năng ung thư đã lan đến các cơ quan khác ngoài tuyến vú và hạch khu vực.

Sự kết hợp giữa T, N, M cho phép bác sĩ phân loại giai đoạn từ 0 đến IV.

Ý nghĩa chi tiết của T, N, M

1. Khối u nguyên phát (T)

• TX: Không đánh giá được khối u. 
• T0: Không có bằng chứng ung thư tại vú. 
• Tis: Ung thư tại chỗ, chưa xâm lấn (bao gồm DCIS – ung thư biểu mô ống tại chỗ, và Paget’s disease của núm vú). 
• T1: Khối u ≤ 20mm, chia thành T1mi, T1a, T1b, T1c dựa vào kích thước. 
• T2: Khối u >20mm đến ≤50mm. 
• T3: Khối u >50mm. 
• T4: Ung thư đã xâm lấn thành ngực hoặc da, bao gồm cả ung thư vú dạng viêm.
  

2. Hạch bạch huyết (N)

• NX: Không đánh giá được hạch. 
• N0: Không phát hiện tế bào ung thư trong hạch. 
• N1: Di căn 1–3 hạch nách hoặc hạch trong tuyến vú. 
• N2: Di căn 4–9 hạch nách hoặc hạch trong tuyến vú. 
• N3: Di căn ≥10 hạch nách, hạch thượng đòn hoặc dưới đòn.
  

3. Di căn xa (M)

• M0: Không có bằng chứng di căn xa. 
• M0(i+): Có tế bào ung thư trong máu, tủy xương hoặc hạch xa nhưng không vượt quá 0,2mm. 
• M1: Có di căn xa đến các cơ quan khác như xương, phổi, gan, não

Ung thư vú di căn được phát hiện sau khi chẩn đoán ung thư vú giai đoạn đầu với tỷ lệ khoảng 6%.

Các giai đoạn ung thư vú : 

Ung thư vú được chia làm 5 giai đoạn, cụ thể gồm: giai đoạn ung thư tại chỗ (nội ống), giai đoạn I, giai đoạn II, giai đoạn III, giai đoạn IV. 

Giai đoạn 0 – Ung thư tại chỗ 

Ở giai đoạn này, các tế bào ung thư mới chỉ xuất hiện trong ống tuyến sữa hoặc tiểu thùy tuyến vú và chưa xâm lấn ra mô xung quanh. Thường gặp nhất là ung thư biểu mô ống tuyến vú tại chỗ (DCIS).

• Đặc điểm: Tổn thương giới hạn, chưa ảnh hưởng đến hạch bạch huyết hay cơ quan khác. 
• Ý nghĩa lâm sàng: Đây được coi là giai đoạn tiền ung thư, nghĩa là nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời, nguy cơ tiến triển thành ung thư xâm lấn sẽ được ngăn chặn. 
• Điều trị: Phẫu thuật bảo tồn tuyến vú kết hợp xạ trị hoặc cắt bỏ tuyến vú tùy tình huống. Một số trường hợp có thể sử dụng liệu pháp nội tiết để giảm nguy cơ tái phát.
  

Giai đoạn I – Ung thư xâm lấn sớm

Ung thư bắt đầu xâm nhập ra ngoài ống tuyến hoặc tiểu thùy, nhưng phạm vi còn nhỏ.

• Đặc điểm: Khối u ≤20 mm và có thể chưa di căn hạch hoặc chỉ xuất hiện vi di căn (tế bào ung thư nhỏ trong hạch, kích thước ≤2 mm).
  
• Tiên lượng: Rất tốt, tỷ lệ sống sau 5 năm có thể lên đến 90–100% nếu điều trị chuẩn. 
• Điều trị: Thường kết hợp phẫu thuật (bảo tồn hoặc cắt bỏ tuyến vú), xạ trị, và trong một số trường hợp có thể bổ sung hóa trị hoặc nội tiết tùy vào tình trạng thụ thể nội tiết (ER, PR) và HER2.
  

Giai đoạn II – Ung thư tiến triển tại chỗ

Ung thư đã phát triển rõ hơn, bắt đầu ảnh hưởng đến kích thước khối u và hạch bạch huyết vùng nách.

• Đặc điểm: Khối u 20–50 mm có hoặc không di căn hạch nách. Hoặc khối u >50 mm nhưng chưa di căn hạch. Có thể có từ 1 đến 3 hạch bạch huyết vùng nách bị ảnh hưởng.

Một số người bệnh ung thư vú có thể cảm thấy đau âm ỉ hoặc đau nhói kéo dài ở vùng vú hoặc nách

• Tiên lượng: Khả quan nếu bệnh nhân được điều trị đúng phác đồ. 
• Điều trị: Phối hợp nhiều phương pháp: phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, điều trị nội tiết (nếu khối u dương tính với thụ thể hormone) và thuốc nhắm trúng đích (trong trường hợp HER2 dương tính).

Giai đoạn III – Ung thư vú lan rộng tại chỗ

Đây là giai đoạn nặng hơn, ung thư đã ảnh hưởng nhiều đến thành ngực, da vú hoặc nhiều hạch bạch huyết.

• Đặc điểm: Khối u >50 mm hoặc khối u bất kỳ nhưng đã xâm lấn thành ngực hoặc da (ví dụ: loét da, phù da kiểu da cam). Di căn nhiều hạch bạch huyết (≥4 hạch nách hoặc hạch trong xương ức). 
• Tiên lượng: Khó khăn hơn, nguy cơ tái phát và di căn xa cao. Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân vẫn có thể kiểm soát bệnh lâu dài nếu tuân thủ điều trị. 
• Điều trị: Phối hợp đa mô thức: phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ tuyến vú, hóa trị liều cao, xạ trị vùng ngực và hạch, điều trị nội tiết hoặc nhắm trúng đích tùy đặc tính sinh học của khối u.
  

Giai đoạn IV – Ung thư di căn xa

Đây là giai đoạn muộn nhất, khi tế bào ung thư đã lan đến các cơ quan xa như xương, gan, phổi, não.

• Đặc điểm: Khối u vú có thể ở bất kỳ kích thước nào. Di căn xa đã được xác định qua chẩn đoán hình ảnh hoặc sinh thiết.
  
• Tiên lượng: Tiên lượng xấu hơn, mục tiêu không còn là chữa khỏi hoàn toàn mà tập trung vào kéo dài thời gian sống, kiểm soát triệu chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống. 
• Điều trị: Thường áp dụng liệu pháp toàn thân như hóa trị, nội tiết, thuốc nhắm trúng đích, hoặc liệu pháp miễn dịch. Xạ trị và phẫu thuật chỉ mang tính hỗ trợ giảm nhẹ triệu chứng.

Tiên lượng sống theo từng giai đoạn

Tiên lượng phụ thuộc nhiều vào giai đoạn phát hiện bệnh, số lượng hạch bạch huyết bị ảnh hưởng và khả năng đáp ứng với hormone.

Chỉ 22% bệnh nhân ung thư vú giai đoạn IV sống sót sau 5 năm tiếp theo.

• Giai đoạn 0 – I: Tỷ lệ sống sau 5 năm gần như 100%. 
• Giai đoạn II: Khoảng 90–93%. 
• Giai đoạn III: Giảm còn 65–75%, tùy tình trạng hạch. 
• Giai đoạn IV: Chỉ khoảng 20–25% bệnh nhân sống sau 5 năm.

Kết luận

Ung thư vú là bệnh lý phức tạp nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát tốt nếu được chẩn đoán ở giai đoạn sớm. Việc hiểu rõ hệ thống TNM giúp bệnh nhân nắm bắt tình trạng của mình, từ đó hợp tác chặt chẽ với bác sĩ trong điều trị.

Tầm soát định kỳ, duy trì lối sống lành mạnh và chú ý yếu tố nguy cơ là cách bảo vệ sức khỏe thiết thực nhất. Hãy nhớ rằng ung thư vú không đồng nghĩa với án tử, và cơ hội hồi phục luôn rộng mở nếu chúng ta chủ động trong việc chăm sóc sức khỏe.