Mệt mỏi kéo dài: Phân biệt đơn giản giữa do thời tiết và do bệnh

Bạn thường xuyên cảm thấy kiệt sức, không còn năng lượng dù đã nghỉ ngơi? Đừng vội đổ lỗi cho cái nóng mùa hè hay áp lực công việc. Mệt mỏi kéo dài có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng mà bạn không ngờ tới.  Bài viết này sẽ giúp bạn phân biệt mệt do nóng và mệt do bệnh, nhận biết dấu hiệu nguy hiểm, và biết khi nào cần đi khám để tránh để cơ thể “lên tiếng” quá muộn.

Mệt mỏi là gì và vì sao cần chú ý?

Mệt mỏi là trạng thái cơ thể thiếu năng lượng, dễ cáu gắt, giảm tập trung, và cảm thấy kiệt quệ cả về thể chất lẫn tinh thần. Đây không chỉ là hệ quả của thời tiết hay công việc, mà còn có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng như thiếu máu, suy giáp, trầm cảm, hoặc thậm chí ung thư. 

Mệt mỏi làm cơ thể cảm thấy kiệt quệ cả về thể chất lẫn tinh thần

Mệt mỏi kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến công việc và sinh hoạt, mà còn có thể che giấu các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Theo Harvard Health Publishing chỉ ra rằng 71% phụ nữ gặp mệt mỏi trước khi bị nhồi máu cơ tim, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nhận biết sớm. Hiểu rõ nguyên nhân – dù là do thời tiết hay bệnh lý – là bước đầu tiên để bảo vệ sức khỏe.

Mệt mỏi do thời tiết: Hiểu đúng để tránh lo lắng

Vào mùa hè, đặc biệt tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM, nền nhiệt ngoài trời thường xuyên vượt mốc 35–40 °C, trong khi độ ẩm duy trì ở mức 70–90 % . Sự kết hợp giữa nhiệt độ cao và độ ẩm lớn khiến cơ thể rất khó tỏa nhiệt, tạo điều kiện cho hiện tượng mệt do nóng như khát nước, vã mồ hôi, tim đập nhanh, đôi khi kèm theo chóng mặt và da nóng rát – đặc biệt nguy hiểm nếu không được nghỉ ngơi và bù nước kịp thời.

Nguyên nhân mệt do thời tiết 

Mất nước và điện giải: Trong điều kiện nắng nóng, đặc biệt khi vận động hoặc di chuyển ngoài trời, cơ thể tiết ra rất nhiều mồ hôi để làm mát. Theo một vài nghiên cứu, lượng mồ hôi mất đi có thể từ 0.5 đến 1.5 lít/giờ tùy cường độ và thể trạng mỗi người. Việc mất quá nhiều nước và các chất điện giải như natri, kali sẽ khiến cơ thể bị mất cân bằng, dẫn đến tình trạng mệt mỏi, yếu sức, chóng mặt hoặc choáng nhẹ.

Mất quá nhiều nước sẽ khiến cơ thể dễ bị mất cân bằng

Độ ẩm thấp trong phòng điều hòa: Môi trường làm việc sử dụng điều hòa liên tục thường có độ ẩm dưới 40%, trong khi độ ẩm lý tưởng nên duy trì từ 40%-70%. Không khí khô làm cơ thể mất nước qua da và đường thở nhanh hơn, gây ra cảm giác mỏi mệt, khô da, khô mắt, thậm chí đau đầu. 

Thay đổi áp suất khí quyển: Trong những ngày oi bức, hoặc khi thời tiết chuẩn bị chuyển mưa bão, áp suất khí quyển thường giảm đột ngột. Sự thay đổi này có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh và hệ hô hấp, khiến nhiều người cảm thấy đau đầu, uể oải, đặc biệt là người có tiền sử viêm xoang, huyết áp thấp hoặc đau khớp. Đây là hiện tượng sinh lý bình thường nhưng dễ bị bỏ qua trong mùa hè.

Thay đổi áp suất khí quyển khiến nhiều người cảm thấy đau đầu, uể oải,

Stress nhiệt: Việc liên tục di chuyển giữa môi trường có nhiệt độ chênh lệch lớn – như từ phòng điều hòa ra ngoài trời nắng – dễ gây ra “stress nhiệt”. Cơ thể cần thời gian để điều chỉnh, nên khi chưa kịp thích nghi, bạn có thể cảm thấy chóng mặt, buồn nôn, mệt lả. Dù không nghiêm trọng như sốc nhiệt cấp, tình trạng này vẫn ảnh hưởng rõ rệt đến khả năng làm việc, học tập và tập trung.

Dấu hiệu nhận biết

Triệu chứng: Khát nước, da nóng ran, đổ mồ hôi nhiều, đau đầu nhẹ, chóng mặt, tim đập nhanh, hoặc cảm giác choáng váng.

Thời gian: Mệt mỏi thường kéo dài ngắn (vài giờ đến 1–2 ngày), cải thiện sau khi nghỉ ngơi ở nơi mát mẻ hoặc bổ sung nước.

Tình huống: Thường xuất hiện khi hoạt động ngoài trời nắng nóng hoặc ở trong phòng điều hòa quá lâu.

Mệt do bệnh: Dấu hiệu cảnh báo không thể bỏ qua

Nếu mệt mỏi kéo dài trên 3 ngày, không cải thiện dù nghỉ ngơi, hoặc đi kèm các triệu chứng bất thường, rất có thể bạn đang đối mặt với mệt do bệnh. 

Nguyên nhân mệt do bệnh

Hội chứng mệt mỏi mãn tính: Là tình trạng kiệt sức kéo dài trên 6 tháng, không rõ nguyên nhân cụ thể, thường đi kèm mất ngủ, đau cơ và trí nhớ kém. Người mắc có thể cảm thấy như “cạn pin” suốt cả ngày, kể cả sau khi nghỉ ngơi.

Thiếu máu: Là nguyên nhân phổ biến gây mệt mỏi ở phụ nữ, đặc biệt là độ tuổi sinh sản. Khi cơ thể thiếu sắt, việc vận chuyển oxy đến các cơ quan bị hạn chế, dẫn đến hoa mắt, tim đập nhanh và suy giảm hiệu suất làm việc.

Suy giáp: Khi tuyến giáp hoạt động kém, quá trình chuyển hóa bị chậm lại, gây ra cảm giác mệt mỏi, tăng cân không rõ lý do, da khô, táo bón và rụng tóc.

Trầm cảm hoặc stress kéo dài: Không chỉ là cảm giác buồn bã, trầm cảm còn khiến người bệnh mất ngủ, thiếu năng lượng, giảm hứng thú và mất động lực sống. Mệt mỏi trở thành cảm giác thường trực, không biến mất dù nghỉ ngơi.

Bệnh tim mạch và ung thư: Mệt mỏi kéo dài có thể là dấu hiệu ban đầu của các bệnh lý nghiêm trọng. Ví dụ, ở phụ nữ, cảm giác mệt không rõ nguyên nhân có thể xuất hiện trước cả cơn đau thắt ngực khi bị bệnh tim.

Thiếu vi chất: Cơ thể thiếu vitamin B12, sắt hay kẽm dễ dẫn đến tình trạng suy giảm miễn dịch, thiếu tập trung, tóc rụng và uể oải cả ngày. Lối sống bận rộn, ăn uống thiếu cân bằng làm tình trạng này càng dễ gặp hơn.

Mệt mỏi kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến công việc và sinh hoạt, mà còn có thể che giấu các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng

Dấu hiệu nhận biết

Triệu chứng: Mệt mỏi kéo dài nhiều ngày, kèm sốt nhẹ, sụt cân không rõ lý do, đau khớp, khó thở, rối loạn tiêu hóa, hoặc mất ngủ.

Đặc điểm: Không cải thiện sau nghỉ ngơi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt và công việc.

Tình huống: Xuất hiện bất kể thời tiết, thường đi kèm các dấu hiệu bất thường khác.

Khi nào cần đi khám?

Mệt mỏi kéo dài không rõ nguyên nhân có thể là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng. Bạn nên đi khám nếu gặp các dấu hiệu sau: 

• Mệt mỏi kéo dài trên 3 ngày, không cải thiện dù nghỉ ngơi.
• Kèm theo sụt cân, đau ngực, khó thở, rối loạn giấc ngủ, hoặc sốt nhẹ.
• Ảnh hưởng nghiêm trọng đến công việc và sinh hoạt hàng ngày.

Nên đi khám xét nghiệm nếu mệt mỏi kéo dài

Đừng chờ đến khi cơ thể “lên tiếng” quá muộn. Gói xét nghiệm chuyên sâu tại Invivo Lab giúp bạn tầm soát toàn diện nguyên nhân gây mệt mỏi, từ máu, gan, thận, tuyến giáp cho đến vi chất thiết yếu như sắt, kẽm, vitamin B12.