Lời khuyên từ bác sĩ: Làm gì khi nhận kết quả xét nghiệm bất thường?

Khi nhận được kết quả xét nghiệm với các chỉ số bất thường, nhiều người không khỏi lo lắng và bối rối về tình trạng sức khỏe của mình. Tuy nhiên, việc hiểu rõ ý nghĩa của các chỉ số và biết cách xử lý sẽ giúp bạn bình tĩnh và có hướng đi đúng đắn. Đọc ngay bài viết này để biết cách xử lý hiệu quả từ góc nhìn chuyên gia y tế. 

1. Giữ bình tĩnh – Bước đầu tiên khi nhận kết quả xét nghiệm bất thường

Khi nhận kết quả xét nghiệm bất thường, cảm giác lo lắng là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng “bất thường” không đồng nghĩa với “nguy hiểm”. Nhiều trường hợp, kết quả bất thường chỉ phản ánh một tình trạng tạm thời hoặc do yếu tố bên ngoài.

Ví dụ, tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu purin như nội tạng động vật, hải sản có thể làm tăng nồng độ axit uric trong máu. Trong trường hợp này, điều chỉnh chế độ ăn uống bằng cách giảm thực phẩm chứa purin và tăng cường rau xanh có thể giúp cải thiện chỉ số này.

Ngoài ra, căng thẳng hoặc lo lắng trước khi xét nghiệm cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả. Việc hít thở sâu và thư giãn trước khi lấy mẫu máu có thể giúp giảm bớt lo lắng và đảm bảo kết quả chính xác hơn.

2. Tìm hiểu ý nghĩa của kết quả xét nghiệm

Mỗi loại xét nghiệm đều có một phạm vi tham chiếu (reference range) cụ thể. Dưới đây là một số chỉ số thường gặp và cách diễn giải:

• Glucose (Glu): Đây là chỉ số đo lượng đường trong máu. Giá trị bình thường dao động từ 4,1 đến 5,9 mmol/L. Nếu chỉ số này cao hơn, có thể bạn đang đối mặt với nguy cơ tiểu đường hoặc rối loạn chuyển hóa glucose.
• Cholesterol toàn phần: Mức bình thường dưới 5,2 mmol/L. Cholesterol bao gồm:

• HDL-C (cholesterol tốt): Giúp vận chuyển cholesterol từ máu về gan, giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Mức bình thường từ 1,03 đến 1,55 mmol/L.
• LDL-C (cholesterol xấu): Khi tăng cao, LDL-C có thể gây lắng đọng cholesterol ở thành mạch, dẫn đến xơ vữa động mạch. Mức bình thường ≤ 3,4 mmol/L. ​

• Acid uric: Chỉ số này phản ánh tình trạng chuyển hóa purin trong cơ thể. Mức bình thường ở nam giới là 180 – 420 µmol/L và ở nữ giới là 150 – 360 µmol/L. Tăng acid uric có thể liên quan đến bệnh gout hoặc rối loạn chuyển hóa.

Việc tự diễn giải kết quả xét nghiệm có thể dẫn đến hiểu lầm và lo lắng không cần thiết. Do đó, sau khi nhận kết quả, bạn nên:

– So sánh kết quả của bạn với phạm vi tham chiếu được cung cấp.

– Nếu không chắc chắn, hãy hỏi bác sĩ hoặc nhân viên y tế.

– Thực hiện các xét nghiệm bổ sung nếu cần: Dựa trên đánh giá ban đầu, bác sĩ có thể yêu cầu thêm các xét nghiệm khác để xác định chính xác tình trạng sức khỏe.​

– Duy trì lối sống lành mạnh: Chế độ ăn uống cân đối, tập luyện thường xuyên và kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp duy trì các chỉ số trong giới hạn bình thường.

3. Hẹn gặp bác sĩ để tư vấn chi tiết

Bác sĩ là người có đủ chuyên môn để đánh giá toàn diện tình trạng sức khỏe của bạn dựa trên kết quả xét nghiệm, tiền sử bệnh lý, và các triệu chứng hiện tại. Trong buổi tư vấn, hãy chuẩn bị sẵn một số câu hỏi như:

– Kết quả này có ý nghĩa gì đối với sức khỏe của tôi?

– Có cần làm thêm xét nghiệm nào khác không?

– Tôi nên thay đổi thói quen sống hay dùng thuốc gì?

Lưu ý: Không nên tự ý mua thuốc hoặc áp dụng phương pháp điều trị dựa trên thông tin từ mạng xã hội hoặc người thân. Điều trị sai cách có thể gây hại nghiêm trọng.

4. Xem xét làm lại xét nghiệm nếu cần thiết

Có những trường hợp kết quả xét nghiệm bất thường là do lỗi kỹ thuật hoặc tình trạng tạm thời. Vì vậy, bác sĩ có thể yêu cầu bạn làm lại xét nghiệm sau một khoảng thời gian nhất định.

5. Điều chỉnh lối sống để cải thiện sức khỏe

Nếu kết quả xét nghiệm bất thường thực sự phản ánh một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn, việc thay đổi lối sống là bước quan trọng để cải thiện tình hình chỉ số bất thường:

– Chế độ ăn uống: Giảm tiêu thụ thực phẩm giàu purin nếu axit uric cao; bổ sung đủ nước và hạn chế muối nếu chức năng thận kém.

– Hoạt động thể chất: Duy trì tập luyện đều đặn nhưng tránh quá sức; quản lý stress thông qua thiền, yoga hoặc các hoạt động thư giãn.

– Ngủ đủ giấc: Đảm bảo ngủ 7-8 tiếng mỗi đêm để cơ thể phục hồi.

– Giảm stress: Thực hành thiền, đọc sách hoặc trò chuyện với người thân để giảm căng thẳng.

6. Theo dõi định kỳ và chăm sóc sức khỏe lâu dài

Dù kết quả xét nghiệm bất thường đã được giải quyết, bạn vẫn nên duy trì thói quen khám sức khỏe định kỳ. Việc theo dõi sát sao sẽ giúp phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn và ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng hơn. Bạn nên lập cho mình kế hoạch khám sức khỏe 6 tháng/lần hoặc theo khuyến cáo của bác sĩ. Đồng thời, lưu trữ tất cả kết quả xét nghiệm để dễ dàng so sánh và theo dõi xu hướng thay đổi.

Đừng để một kết quả xét nghiệm làm bạn mất niềm tin vào bản thân. Nhận kết quả xét nghiệm bất thường không phải lúc nào cũng là dấu hiệu đáng lo ngại. Điều quan trọng là bạn cần giữ bình tĩnh, tìm hiểu kỹ lưỡng và phối hợp chặt chẽ với bác sĩ để đưa ra quyết định phù hợp. Bằng cách điều chỉnh lối sống và chăm sóc sức khỏe đúng cách, bạn hoàn toàn có thể cải thiện tình hình và duy trì một cuộc sống lành mạnh.