Hướng dẫn chẩn đoán sốt xuất huyết để xác định bệnh đúng chuẩn

Chẩn đoán sốt xuất huyết đóng vai trò quan trọng giúp phát hiện bệnh sớm. Để chẩn đoán căn bệnh này các bác sĩ thường dựa trên các dấu hiệu lâm sàng của bệnh và thông qua các xét nghiệm. Cùng Invivo Lab tìm hiểu cách nhận biết và chẩn đoán sốt xuất huyết nhé!

Sốt xuất huyết là gì?

Sốt xuất huyết (SXH) là một bệnh truyền nhiễm do virus dengue gây ra, chủ yếu lây lan qua muỗi Aedes aegypti. Bệnh thường xuất hiện trong mùa mưa, với các triệu chứng như sốt cao, đau đầu, đau cơ và khớp, phát ban, và có thể dẫn đến tình trạng nghiêm trọng như sốc sốt xuất huyết. Theo thống kê từ Bộ Y tế Việt Nam, trong năm 2023, cả nước đã ghi nhận hơn 120.000 ca mắc sốt xuất huyết, với 50 trường hợp tử vong.

Virus dengue có bốn serotype khác nhau, và việc nhiễm virus một lần không tạo ra miễn dịch vĩnh viễn cho cơ thể. Điều này có nghĩa là người bệnh có thể bị nhiễm lại và có nguy cơ cao hơn mắc các biến chứng nghiêm trọng nếu nhiễm các serotype khác. Tại Việt Nam, sốt xuất huyết thường diễn ra mạnh mẽ nhất ở các tỉnh phía Nam như Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, và Đồng Nai, nơi có khí hậu nhiệt đới ẩm ướt rất thuận lợi cho sự phát triển của muỗi.

Để phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết, người dân cần thực hiện các biện pháp như diệt muỗi và loăng quăng, giữ vệ sinh môi trường sống, và sử dụng màn chống muỗi. Đặc biệt, vào mùa mưa, việc kiểm tra các dụng cụ chứa nước và xử lý kịp thời là rất quan trọng để giảm nguy cơ lây lan dịch bệnh. Hiểu biết về sốt xuất huyết là rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh đang có xu hướng gia tăng tại Việt Nam.

Phân biệt sốt xuất xuất huyết với bệnh sốt khác

Sốt xuất huyết thường có các biểu hiện rõ rệt trong 2-3 ngày đầu, với sốt cao liên tục, khó hạ nhiệt, kèm theo đau đầu, mỏi cơ. Lúc này, các triệu chứng của sốt xuất huyết Dengue dễ nhầm lẫn với các loại sốt do virus khác và chỉ có thể phân biệt chính xác thông qua xét nghiệm.

Cường độ sốt cũng có sự khác biệt tùy theo phản ứng của cơ thể từng người. Nhiệt độ cơ thể vượt qua 37,5 độ C được xem là sốt, nhưng có những trường hợp bệnh nhân sốt xuất huyết chỉ bị sốt nhẹ, không gây chú ý. Từ cuối ngày thứ 3 đến ngày thứ 7, người bệnh có thể giảm sốt nhưng lại xuất hiện các nốt xuất huyết đỏ trên da ở nhiều mức độ khác nhau.

Với những bệnh gây sốt thông thường khác, người bệnh có thể trải qua những cơn sốt cao nhưng thường không liên tục mà theo từng đợt. Các triệu chứng kèm theo như ho, chảy nước mũi, đau họng, đau nhức toàn thân, và phát ban (nếu có) thường sẽ biến mất nhanh chóng sau khi căng da.

Một điểm khác biệt rõ ràng nữa là các nốt phát ban đỏ của sốt xuất huyết có xu hướng kéo dài, không biến mất nhanh chóng như các loại phát ban do sốt thông thường.

Nhiều người vẫn nghĩ rằng đã mắc sốt xuất huyết một lần thì sẽ không mắc lại, nhưng trên thực tế, ở Việt Nam có 4 type sốt xuất huyết khác nhau. Người bệnh chỉ miễn dịch với loại virus đã từng mắc, nhưng vẫn có thể nhiễm phải một trong ba type còn lại. Vì vậy, việc mắc sốt xuất huyết nhiều lần là điều hoàn toàn có thể xảy ra.

Trong tình hình dịch sốt xuất huyết hiện nay, cách tốt nhất để phân biệt giữa các loại sốt là đến cơ sở y tế để thực hiện xét nghiệm máu. Xét nghiệm công thức máu của bệnh nhân sốt xuất huyết Dengue sẽ cho thấy lượng bạch cầu và tiểu cầu giảm, cùng với kết quả xét nghiệm kháng nguyên Dengue dương tính.

Chẩn đoán xác định sốt xuất huyết bằng các xét nghiệm

Sốt xuất huyết (SXH) là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, do virus dengue gây ra. Để chẩn đoán xác định SXH, các bác sĩ thường sử dụng ba loại xét nghiệm chính: xét nghiệm NS1, xét nghiệm kháng thể IgG-IgM và tổng phân tích tế bào máu. Dưới đây là thông tin chi tiết về từng xét nghiệm:

• Xét nghiệm NS1: Xét nghiệm NS1 được sử dụng để phát hiện protein NS1 của virus dengue trong máu bệnh nhân. Đây là phương pháp rất hiệu quả trong giai đoạn đầu của bệnh, thường trong 1-5 ngày sau khi xuất hiện triệu chứng. Kết quả dương tính cho thấy bệnh nhân có nguy cơ cao mắc SXH. Theo nghiên cứu, độ nhạy của xét nghiệm này có thể lên tới 90%, giúp chẩn đoán sớm và chính xác, từ đó tăng khả năng điều trị kịp thời.

• Xét nghiệm kháng thể IgG-IgM: Xét nghiệm này giúp phát hiện kháng thể IgM và IgG trong máu, phản ánh phản ứng miễn dịch của cơ thể đối với virus dengue. Xét nghiệm IgM dương tính cho thấy bệnh nhân đang trong giai đoạn cấp tính của bệnh, trong khi IgG dương tính thường chỉ ra rằng bệnh nhân đã từng nhiễm virus. Thời gian xuất hiện của các kháng thể này cũng rất quan trọng; IgM thường xuất hiện sau 5-7 ngày từ khi nhiễm virus, trong khi IgG có thể xuất hiện muộn hơn.
• Tổng phân tích tế bào máu: Xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu giúp đánh giá tình trạng huyết học của bệnh nhân, đặc biệt là số lượng tiểu cầu. Giảm tiểu cầu là dấu hiệu điển hình của SXH, với mức tiểu cầu thường dưới 150.000/mm³. Ngoài ra, xét nghiệm này cũng giúp theo dõi các chỉ số khác như bạch cầu và hồng cầu, từ đó cung cấp thông tin hữu ích cho bác sĩ trong việc đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Trong chẩn đoán sốt xuất huyết, việc kết hợp các xét nghiệm NS1, kháng thể IgG-IgM và tổng phân tích tế bào máu là rất quan trọng để đảm bảo phát hiện bệnh kịp thời và chính xác. Những xét nghiệm này không chỉ giúp xác định tình trạng nhiễm virus dengue mà còn cung cấp thông tin quan trọng về tình hình sức khỏe của bệnh nhân. Chẩn đoán sớm và chính xác không chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng mà còn tăng khả năng phục hồi nhanh chóng cho bệnh nhân. Do đó, khi có dấu hiệu nghi ngờ mắc sốt xuất huyết, bệnh nhân nên nhanh chóng đến cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời.